Σε μια περίοδο όπου ο κινηματογράφος πλέον πέρασε σε μια νέα εποχή, κυρίως με την προσθήκη του ήχου και του χρώματος, ο «Βασιλιάς της τζαζ» έφερε την επανάσταση στην 7η τέχνη. Ήδη ο ήχος προστέθηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο το 1927 με τον «Τραγουδιστή της τζαζ» και μέσα σε τρία μόλις χρόνια ο ήχος πλέον καθιερωθεί. Αυτό έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς καλλιτέχνες του πενταγράμμου να παρουσιάσουν το μουσικό τους έργο μέσω των ταινιών, κάτι που μέχρι τότε το έφτιαχναν μέσω των κονσέρτων και θεατρικών παραστάσεων. Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο γεννήθηκε ένα νέο είδος ταινιών: το κινηματογραφικό μιούζικαλ, αλλά οι δύο τέχνες (μουσική και κινηματογράφος) ενσωματώνονται και γίνονται ένα!

Αυτό που βλέπουμε εδώ είναι ένα λεύκωμα πλούσιο σε μουσικοχορετικά νούμερα, σύντομα κωμικά σκετσάκια, ρομαντισμό και φαντασία. Επιπλέον στο ξεκίνημα της ταινίας βλέπουμε ένα σύντομο και ευχάριστο κινούμενο σχέδιο κλασικής κοπής, που δυστυχώς δεν επαναλαμβάνεται στην υπόλοιπη ταινία. Είναι μια χορταστική ταινία με αμέτρητους τραγουδιστές, οργανοπαίκτες και χορευτές, οι οποίοι ακολουθούν τις υποδείξεις του διευθυντή ορχήστρας Paul Whiteman. Αυτό που κάνει εντύπωση είναι πως με το που τελειώνει ένα τραγούδι ή κάποιο χορευτικό νούμερο, οι καλλιτέχνες υποκλείνονται μπροστά σε ανύπαρκτο κοινό, μιας και το κοινό είναι οι θεατές που θα παρακολουθήσουν την ταινία. Επομένως, απευθύνονται σε μας τους ίδιους!

Η ταινία κάνει επιτυχημένες προσπάθειες για να εντυπωσιάσει το κοινό του 1930, προσπάθειες που για το σημερινό κοινό θεωρούνται δεδομένες. Ο απαλός χρωματισμός της φανερώνει το γεγονός ότι η προσθήκη του χρώματος πάνω στο φιλμ βρισκόταν ακόμη σε πρωταρχικό στάδιο. Όπως και να ‘χει, αυτός ο ασυνήθιστος χρωματισμός δίνει μια άλλη ξεχωριστή γοητεία στην εικόνα, χωρίς να ενοχλεί στο μάτι. Αυτό μαζί με τον ήχο ήταν κάτι που ενθουσίασε το κοινό εν έτει 1930, που ήθελε να παρακολουθήσει κάτι πρωτότυπο στις κινηματογραφικές αίθουσες, αφού μέχρι τώρα προβάλλονταν μονάχα βωβές και άχρωμες ταινίες.

Μπορεί η ταινία να βασίζεται ως επί των πλείστων στις καλλιτεχνικές ικανότητες των μουσικών και των χορευτών, αλλά δεν αρκείται μονάχα σε αυτές. Οι συντελεστές που ανέλαβαν το τεχνικό μέρος της ταινίας θέλησαν, ανάμεσα στο μουσικό ταλέντο των καλλιτεχνών, να δείξουν και το δικό τους κινηματογραφικό ταλέντο ως προς τη σκηνοθεσία και το μοντάζ. Βλέπουμε δηλαδή, μίξεις εικόνων, όπου η τραγουδίστρια θυμάται μέσα από το τραγούδι της πρόσωπα από το παρελθόν και αυτά τα πρόσωπα εμφανίζονται μπροστά της ως άυλες μορφές. Κάτι ανάλογο βλέπαμε σε παλιές ταινίες φαντασμάτων, μόνο που εδώ τα «φαντάσματα» του παρελθόντος δεν έχουν σκοπό να τρομάξουν, αλλά να τραγουδήσουν μαζί με τους καλλιτέχνες. Σε μια άλλη σκηνή, βλέπουμε έναν πιανίστα να παίζει πιάνο και να τραγουδάει συγχρόνως. Πάνω από το πιάνο υπάρχει ένας πίνακας μια όμορφης κοπέλας. Σε κάποια στιγμή ο πίνακας ζωντανεύει και η κοπέλα που απεικονίζεται αρχίζει να συμμετέχει κι αυτή στο τραγούδι. Αυτές είναι μερικές από τις τεχνικές που χρησιμοποίησαν οι συντελεστές της ταινίας για να την κάνουν πρωτότυπη για τα δεδομένα της εποχής. Δεν νομίζω πιο πριν το κοινό να έχει παρακολουθήσει κάτι παρόμοιο.

Τα θεατρικά σκηνικά της ταινίας, αν και απλοϊκά, φαίνεται να πλουτίζουν με εντυπωσιακό τρόπο το χώρο, ιδιαίτερα όταν μπροστά σε αυτά βρίσκεται η μπάντα η οι χορευτές. Άλλες φορές βλέπουμε κάποια περιστρεφόμενα σκηνικά, τα οποία περιστρέφονται χάρη σε κάποιον υπόγειο μηχανισμό. Πράγματα δηλαδή, που τα βλέπουμε μόνο στο θεατρικό σανίδι και όχι στο κινηματογραφικό πανί. Από εκεί μπορούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι τα πρώτα μιούζικαλ της 7ης τέχνης είναι φανερά επηρεασμένα από το θέατρο. Είναι σαν να παρακολουθούμε ένα θεατρικό μουσικό έργο ή κάποιο κονσέρτο σαν να έχει μεταφερθεί στο σινεμά. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι το θεατρικό μιούζικαλ να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του κινηματογράφου, ώστε να μην θυμίζει σε τίποτα θέατρο.

Για όσους αγαπούν την παραδοσιακή τζαζ, πιστεύω πως η ταινία αυτή θα τους αρέσει. Αντιθέτως, εκείνοι που δεν τους αρέσει η συγκεκριμένη μουσική, θα βρουν την ταινία αρκετά παλιομοδίτικη και ξεπερασμένη. Τα χορευτικά σύνολα μπορεί να μην ανταποκρίνονται στο σήμερα, μιας και το ντύσιμο και τα χτενίσματα, ιδιαίτερα των γυναικών, να φαντάζουν μπανάλ, όμως όλη αυτή η ζωντάνια και η ευχάριστη φινέτσα δεν περνάνε απαρατήρητα. Άλλωστε είναι και μία ταινία που ανέδειξε το ταλέντο πολλών καλλιτεχνών της εποχής και εκτόξευσε την καριέρα τους στα ύψη.

Δείτε την ως ένα κομμάτι από την ιστορία της 7ης τέχνης και μην μπαίνετε στον κόπο να την συγκρίνετε με μεταγενέστερες παραγωγές, γιατί αλλιώς θα έχετε μόνο χάσιμο!

Βαθμολογία: 4/5

Χρήστος Καλκάνης