Πριν ξεκινήσουμε την κριτική μας, να αναφέρουμε πως η εν λόγω ταινία θεωρούνταν εξαφανισμένη για περισσότερα από 80 χρόνια. Ώσπου τον Απρίλιο του 2003 ανακαλύπτεται τυχαία στην Ολλανδία σε μια ιδιωτική συλλογή. Η αποκατάστασή της ξεκίνησε άμεσα από το Ολλανδικό Μουσείο Κινηματογράφου και το 2005 προβάλλεται στο Φεστιβάλ Καννών.

Μετά από μια τέτοια ανακάλυψη, η ταινία αυτή αποκτά πλέον άλλο ενδιαφέρον από τους θεατές που θα αποφασίσουν να την παρακολουθήσουν. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της προβολής, όλος αυτός ο ενθουσιασμός αρχίζει πολύ γρήγορα να «ξεφουσκώνει», αλλά ευτυχώς όχι τελείως! Αυτό συμβαίνει γιατί, ο θεατής δεν αργεί να διαπιστώσει ό,τι έρχεται να αντιμετωπίσει ένα ρομαντικό μελόδραμα τιμής «παλιάς κοπής». Αυτό όμως που έρχεται να σώσει λιγάκι την κατάσταση από το «ξεπερασμένο σαχλορομάντζο», είναι οι ελάχιστες περιπετειώδεις σκηνές, οι οποίες εκτυλίσσονται -ως επί των πλείστων- σε εξωτερικούς χώρους.

Από τα πρώτα πλάνα και ιδιαίτερα με τη σκηνή της διάσωσης, γίνεται αντιληπτό ότι πάει να ξεκινήσει ένας θυελλώδης έρωτας ανάμεσα σε δύο νέους. Εντάξει τώρα θα μου πείτε ότι αυτή είναι μια κατάσταση τελείως κλισέ, την οποία έχουμε παρακολουθήσει πολλάκις σε πιο μοντέρνες ταινίες. Θα συμφωνήσω σ’ αυτό! Εκείνο όμως στο οποίο θα πρέπει να επικεντρωθούμε ως θεατές δεν είναι τόσο στο ερωτικό θέμα, που αναπτύσσει, αλλά στον τρόπο με τον οποίο μας τα παρουσιάζει. Μέσα στο ανιαρό love story, για παράδειγμα, βλέπουμε για μία ακόμη φορά την απληστία της αριστοκρατικής τάξης, την ματαιότητα ενός γάμου που δεν έχει μέλλον, παρά μόνο οικονομική αποκατάσταση και μία ζωή που στερείται από ευτυχία. Ενώ η αληθινή αγάπη έρχεται αργότερα και οι συνθήκες την εμποδίζουν να εκδηλωθεί.

Οι εξωτερικές λήψεις και ιδίως οι πανοραμικές είναι ένα σημαντικό ατού της ταινίας. Τα σημεία όπου τοποθετείται η κάμερα, απαθανατίζουν υπέροχες κινούμενες φωτογραφίες με φόντο άλλοτε θαλασσινό, άλλοτε ορεινό και άλλοτε έρημο. Σε μία σκηνή, βλέπουμε την κάμερα να στέκεται μπροστά από δύο δέντρα και ανάμεσα σε αυτά, η άμαξα όπου μεταφέρει τους δύο πρωταγωνιστές μέσα στο μονοπάτι του δάσους. Με αυτή την εικόνα, πετυχαίνεται μία αξιοζήλευτη ρομαντική σκηνή έστω και σε σέπια. Για φανταστείτε αυτή τη σκηνή, πως θα φαίνονταν αν το έγχρωμο φιλμ ανακαλύπτονταν από εκείνη την εποχή; Σήμερα για να πετύχουν τέτοια φωτογραφία, θα τα κατασκευάσουν μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενώ τότε έψαχναν σε βουνά και λαγκάδια για να τα βρουν. Επίσης, η αγωνιώδης σκηνή της ορειβασίας ήταν αρκετά μοντέρνα για τα δεδομένα της εποχής και αρκετά γοητευτική για τα σημερινά δεδομένα. Τέλος, η σκηνή δράσης στην έρημο Σαχάρα αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις, αφού εκεί θα διαδραματιστεί το φινάλε της ταινίας.

Οι δύο πρωταγωνιστές Gloria Swanson και Rudolph Valentino υπήρξαν από τα πιο λαμπρά ονόματα της εποχής. Οι ερμηνείες τους είναι αρκετά εκφραστικές, και ιδίως της Swanson, κάτι που σχεδόν επιβάλλονταν στον βωβό κινηματογράφο, μιας και δεν υπήρχε ακόμη ο ήχος. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί, έστω και αυτοί που κάνουν μικρά περάσματα επί της οθόνης, έχουν μία κομψότητα, η οποία όμως είναι αρκετή για να μας δείξει πως η ταινία χαρακτηρίζεται από σοβαρότητα και στυλ.

Μια άλλη σκηνή που μου έκανε εντύπωση είναι αυτή που οι δύο πρωταγωνιστές βρίσκονται στο πάρκο καθισμένοι σε ένα συντριβάνι και ο Valentino διηγείται στη Swanson μια ιστορία και τα πρόσωπα αυτής της ιστορίας εμφανίζονται για λίγο μπροστά τους. Είναι δηλαδή σαν να τα βλέπει ζωντανά μπροστά της, αυτά που ακούει στην διήγηση και να τα πλάθει σαν εικόνα στη φαντασία της. Στο πλάνο όμως συνυπάρχουν όλα μαζί. Δεν ξέρω, αλλά εμένα αυτή η σκηνή μου φάνηκε αρκετά προχωρημένη για την εποχή της! Ασφαλώς αυτή η σκηνή προσθέτει ένα συν στην ταινία!

Ας πούμε και δυο λόγια για το φινάλε, χωρίς spoiler φυσικά! Το φινάλε όπως είπα και προηγουμένως διαδραματίζεται στην έρημο Σαχάρα. Πολύ ωραία αυτή η ιδέα για φινάλε, αλλά δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκε όσο θα έπρεπε. Στο ερημικό αυτό τοπίο βλέπουμε μια ωραία ολιγόλεπτη σκηνή δράσης με λίγο πιστολίδι, που ναι μεν ξεφεύγει λιγάκι από το ρομαντικό κλίμα της ταινίας, αλλά δυστυχώς δίνει την εύκολη λύση στην πλοκή και τελειώνει σχεδόν απότομα. Είναι λες και ο σεναριογράφος βιάστηκε να την τελειώσει. Αυτό είναι αρκετό για να ξενερώσει λιγάκι ο θεατής. Η σκηνή δράσης αν διαρκούσε λίγο παραπάνω και είχε έστω και λίγο σασπένς τότε και η βαθμολογία μου στο τέλος θα ήταν πιο ανεβασμένη. Φαίνεται πως αυτές οι τεχνικές δεν είχαν καλλιεργηθεί ακόμα εκείνη την εποχή και το κοινό δεν ήταν ακόμη τόσο εξοικειωμένο σε τέτοιες σκηνές. Είναι φανερό ότι εκείνη την εποχή, και μόνο στην ιδέα ότι ένας άνθρωπος κρατάει όπλο στα χέρια του, ήταν αρκετό για να τρομάξει το κοινό. Ενώ σήμερα, σκηνές σαν κι αυτές τις έχουν πλέον ψωμοτύρι!

Αν κάποιος ενδιαφέρεται για σπάνιες δημιουργίες όπως αυτή, δεν έχει παρά να την αναζητήσει! Η ιστορία, παρότι ξεπερασμένη, κυλά ευχάριστα.

Βαθμολογία: 3,5/5

Χρήστος Καλκάνης