Τα τέρατα – Freaks (1932)
Ποιος θα το φανταζόταν σήμερα ότι μια ταινία του 1932 θα προβλημάτιζε τον σύγχρονο θεατή σε τόσο μεγάλο βαθμό; Το αμφιλεγόμενο κι απαγορευμένο αυτό έργο αποτελεί λαμπρό παράδειγμα για το πως μία ταινία μπορεί και παραμένει επίκαιρη, όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Σε αυτό βέβαια βοηθάει και το θέμα με το οποίο καταπιάνεται. Ένα θέμα αρκετά τολμηρό για την εποχή του, που δύσκολα έβρισκε αποδοχή από το ευρύ κοινό, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Το θέμα αυτό είναι η διαφορετικότητα. Δεν έχει να κάνει ως προς την καταγωγή των ανθρώπων, αλλά ως προς την εξωτερική τους εμφάνιση. Τα περισσότερα μέλη του καστ, δεν είναι καταξιωμένοι ηθοποιοί της εποχής, αλλά μια ομάδα παραμορφωμένων σωματικά ανθρώπων. Και το παίξιμό τους έχει κάποια φυσικότητα, που θα την ζήλευαν και οι απόφοιτοι των δραματικών σχολών.
Αυτοί οι παραμορφωμένοι στην όψη άνθρωποι είναι αληθινοί! Δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου οπτικού εφέ ή μακιγιάζ. Είναι θύματα τερατογεννήσεων από την ίδια τη φύση. Αυτοί οι άνθρωποι επιλέχθηκαν για να συμμετάσχουν στη συγκεκριμένη ταινία. Κάποιοι από αυτούς είναι νάνοι και το ύψος τους δεν ξεπερνά το ένα μέτρο, άλλοι είναι σιαμαία αδέρφια, ένας άλλος είναι χωρίς χέρια και πόδια, έχοντας μόνο σώμα και κεφάλι, ενώ μερικοί άλλοι έχουν ασυνήθιστο σχήμα κεφαλιού. Μπορεί η όψη αυτών των ανθρώπων να είναι αποκρουστική, ωστόσο όμως είναι άνθρωποι φιλήσυχοι και γεμάτοι καλοσύνη, όπως θα διαπιστώσετε παρακολουθώντας την ταινία. Όλοι αυτοί εργάζονται μαζί σε ένα τοπικό τσίρκο και διασκεδάζουν τον κόσμο με τις ιδιαιτερότητες των σωμάτων τους.
Στο τσίρκο βέβαια εργάζονται και φυσιολογικοί σωματικά άνθρωποι, όπως η όμορφη ακροβάτισσα Κλεοπάτρα και ο μυώδης γεροδεμένος Ηρακλής. Αυτοί οι δύο μπορεί να είναι αρτιμελείς σωματικά, παρόλα αυτά όμως αποδεικνύεται από τον χαρακτήρα τους πως αυτοί οι δύο είναι τα αληθινά «τέρατα» της ιστορίας μας. Η Κλεοπάτρα έχει σαγηνεύσει με την γοητεία της έναν νάνο του θιάσου, τον Χανς. Παρόλο που είναι ερωτευμένη με τον Ηρακλή, παντρεύεται τον αφελή Χανς, τη στιγμή που μαθαίνει ότι είναι κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας και μόλις η περιουσία περάσει στα χέρια της, θα επιχειρήσει να δηλητηριάσει τον Χανς ρίχνοντας δηλητήριο στο κρασί του και εν τέλει να παντρευτεί τον Ηρακλή. Ο Ηρακλής γνωρίζει τα σατανικά σχέδια της Κλεοπάτρας και τη βοηθάει όσο μπορεί στο να τα πραγματοποιήσει. Έλα όμως που τα υπόλοιπα τέρατα ανακαλύπτουν όλη αυτή την κομπίνα και αποφασίζουν να πάρουν την εκδίκησή τους. Η σύγκρουση στο τέλος θα είναι σφοδρή. Αυτή είναι ουσιαστικά και η σκηνή που μας μένει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη μας.
Βέβαια, η ταινία δεν μένει μόνο στην προβολή της διαφορετικότητας καθ’ αυτό, ούτε μας επιβάλλει ντε και καλά να την αναγνωρίσουμε ως κομμάτι της κοινωνίας. Αυτή την αναγνώριση από τους θεατές την θεωρούσε ήδη δεδομένη ο σεναριογράφος κι εκεί είναι που την πάτησε. Δυστυχώς! Όταν ένας καλλιτέχνης έχει την ικανότητα να βλέπει πολύ μπροστά από την εποχή του, είναι καταδικασμένος να μείνει στο περιθώριο, γιατί λίγοι είναι που μπορούν να τον ακολουθήσουν και να δουν σε τόσο μεγάλο βάθος. Οι υπόλοιποι τον θεωρούν τρελό, υπερβολικό, αισχρό, παράξενο και επιδειξία, μόνο και μόνο επειδή δεν μπορούν να ενστερνιστούν τον τρόπο σκέψης του. Πόσο μάλιστα να εμβαθύνουν σε αυτή! Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αναγνωρισιμότητα θα έρθει μετά από πολλές δεκαετίες ή και μετά το θάνατο του δημιουργού. Πράγμα που συνέβη και σε αυτή την περίπτωση των «Τεράτων».
Το κοινό του 1932 δεν ήταν ακόμη έτοιμο για να δεχτεί ένα τέτοιο θέμα. Ούτε για συζήτηση, αλλά ούτε και για απλή παρακολούθηση. Στην εποχή της, η ταινία χαρακτηρίστηκε ως «τρομακτική» και απαγορεύτηκε. Σήμερα δεν τη λες με τίποτα τρομακτική. Είναι ένα ψυχολογικό ασυνήθιστο δράμα που έχει ακόμα την δύναμη να σε ιντριγκάρει, αλλά και να σε προβληματίζει. Μέσα σε τόσα χρόνια, έχει διατηρήσει την αγριότητά της, πράγμα που δεν το συναντάς συχνά. Οι σημερινές παραγωγές φροντίζουν να σε τρομάξουν με τα υπερσύγχρονα οπτικά τους εφέ ή με την γρήγορη σκηνοθεσία και το μοντάζ. Αυτή όμως τα καταφέρνει όλα αυτά από το τίποτα! Από τη φυσικότητά του και μόνο! Δεν χρησιμοποιεί τεχνάσματα, δεν χρησιμοποιεί φτηνιάρικους τρόπους για να σου τραβήξει την προσοχή! Είναι κάτι το αυθεντικό!
Γι’ αυτούς τους λόγους αυτούς, παραμένει μια ταινία ξεχωριστή και συγκαταλέγεται σε όλες τις λίστες των καλύτερων ταινιών όλων των εποχών. Ένας σοβαρός σινεφίλ επιβάλλεται να την παρακολουθήσει!
Βαθμολογία: 5/5
Χρήστος Καλκάνης