Αυτό που κάνει τον κλασικό κινηματογράφο να δείχνει τόσο ανεξήγητα γοητευτικός, είναι κάτι που δύσκολα μπορεί κανείς να το εξηγήσει. Από την αρχή ως το τελικό πλάνο είναι όλα αξιόλογα δουλεμένα με μεράκι. Πρόκειται για ένα πρώιμο δείγμα noir film, προτού ακόμα το noir καθιερωθεί ως ένα νέο είδος ταινιών. Εδώ βλέπουμε να συνδυάζονται αρμονικά ο ρομαντισμός, μαζί με την περιπέτεια καταδίωξης.

Ο Fritz Lang καταφέρνει να αποτυπώσει όμορφες εικόνες μιας άλλης εποχής, δίνοντας έτσι και μία πιο καλλιτεχνική αξία στην ταινία. Το καταπράσινο τοπίο, παρόλο που εμείς το βλέπουμε ασπρόμαυρο, το αντιλαμβανόμαστε ως έναν πίνακα ζωγραφικής, στον οποίο άθελά μας βάζουμε εμείς τα χρώματα μονάχα με τη σκέψη. Και κάπου εκεί, μέσα στην καταπράσινη αυλή βλέπουμε και μία λίμνη με βατράχους να κοάζουν. Στο βάθος του τοπίου βλέπουμε το πρωταγωνιστικό ζευγάρι να πλησιάζει όλο και πιο κοντά, να κάθονται μπροστά στη λίμνη και τα πρόσωπά τους να καθρεφτίζονται πάνω στα νερά της. Και όλο αυτό σκεφτείτε το σε νυχτερινό φόντο. Τόση ομορφιά είναι δύσκολο να την ξεχάσεις. Σε άλλες σκηνές πάλι βλέπουμε εξωτερικά πλάνα με παραδοσιακά ξύλινα σπιτάκια με αυλή πλούσια σε δέντρα, περιστοιχισμένα με ξύλινο φράχτη. Παρόλο που δεν ζήσαμε σε εκείνη την εποχή, μπορώ να πω ότι η ταινία έχει κάτι το νοσταλγικό.

Πέρα από το ρομαντικό στοιχείο της ταινίας, υπάρχει και το περιπετειώδες. Ο πρωταγωνιστής είναι ένας πρώην κατάδικος που έχει αποφυλακιστεί και προσπαθεί να μπει στον ίσιο δρόμο. Όμως λόγω του βρόμικου παρελθόντος όλοι τον απωθούν, δεν τον παίρνουν στη δουλειά και δεν τον δέχονται σε κανένα ξενοδοχείο. Έτσι λοιπόν θέλοντας να επιβιώσει, αναγκάζεται και πάλι να γυρίσει στην παρανομία. Μοναδικός σύμμαχος είναι η γυναίκα του, η οποία θα τον στηρίξει μέχρι τέλους.

Καθώς κυλάει η ροή της ταινίας, τόσο εντείνεται η αγωνία του θεατή, διατηρώντας έτσι το ενδιαφέρον του αμείωτο. Μια άλλη τεχνική που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης είναι η κινούμενη κίνηση της κάμερας. Βλέπουμε δηλαδή την πρωταγωνίστρια να τρέχει και το τοπίο πίσω της να χάνεται. Ή βλέπουμε μια σκηνή καταδίωξης με αυτοκίνητο και η κάμερα δείχνει το τρόμο να τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Όλα αυτά βέβαια συνδυάζονται και με την ανάλογη μουσική υπόκρουση, που βοηθάει στο να αναπτυχθεί το σασπένς. Δεν είμαι σίγουρος αν αυτή η γρήγορη κίνηση της κάμερας χρησιμοποιήθηκε και σε παλαιότερες ταινίες, είναι σίγουρα όμως κάτι το πρωτόγνωρο και διαχρονικό. Άλλωστε ο Fritz Lang δεν θα έκανε ποτέ προχειρότητες και κακοτεχνίες. Το απέδειξε πολλές φορές πως είναι μάστορας στη δουλειά του.

Οι χαρακτήρες της ταινίας δείχνουν αυθεντικοί, γιατί καταφέρνουν να αναπτύξουν την προσωπικότητά τους από την αρχή, ενώ οι ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών είναι αξεπέραστες. Ο γοητευτικός Henry Fonda είναι σκληρός και ριψοκίνδυνος, ενώ η Sylvia Sidney από μια ευαίσθητη και ανυπεράσπιστη γυναίκα μετατρέπεται σε μια «σκληρή» γυναίκα, που για χάρη του έρωτά της, τα θυσιάζει όλα.

Το «Έχω δικαίωμα να ζήσω» δεν πρόκειται για μια απλή περιπετειώδης ταινία, αλλά ούτε και κανένα ανόητο μελόδραμα. Μαζί με άλλες ταινίες που γυρίστηκαν εκείνη την χρονική περίοδο αποτελούν τον προπομπό των noir. Πάντως παρακολουθείτε ευχάριστα και εξακολουθεί να συναρπάζει λόγω της αυθεντικότητάς της.

Βαθμολογία: 4/5

Χρήστος Καλκάνης